Rescript in Latin of Valentinian, Valens, and Gratian
addressed to Eutropius; prob. AD 370/371; found at Ephesos:
Heberdey, AAWW 42, 1905, 88-90; Heberdey, JÖAI 8, 1905 Beibl.
71-74, no. I; Schulten, JÖAI 9, 1906, 40-61; Bruns, Fontes 97.a;
Abbott & Johnson 157; FIRA I 108; *IEph 42 (PH) and Add. p. 3.
[ ]
IEph 42 + Add. p. 3
| 1 | [ddd(omini) nnn(ostri)] Auggg(usti) Valentiniaṇ[us, Valens,] Grati[a]ṇus. ḥab(e), Εutropi car(issime) nobis. |
| [quod ex red]itibus fundorum iuris re[i ․․c.8․․․, quo]s intra Αsiam diversis quibusque civitatibus ad instaurand[a mo]enium facị[em ․․․c.10․․․ pr]o certis | |
| [partibu]s habita aestimatione concensimus, capere quidem urbẹs singulas beneficii nostri uberem fructum et pro [temporum r]efers felicit[ate n]os[tro]ṛum a foedo | |
| [recenti]um squalore ruinarum in antiquam sui faciem nova reparatione consurgere, verum non integram graṭ[iam con]cessi ad urbes singulas beneficii | |
| 5 | [perv]enire, siquidem, <dum> pro partibus praestitis reditus civitatibus potius q[ua]m ipsi cum reditibus fundi fuerint restitu[end]i et ministrandi, idem reditus ab acto[ri]bus |
| [pr]ibatae rei nostrae et diu miserabiliterque poscantur et vix aegr{a}eque {²⁶aegreque}²⁶ tribuantur, adque id, quod amplius e[x i]sdem fundis super statutum canonem | |
| [c]olliga{n}tur {²⁶colligatur}²⁶, et isdem civitatibus pereat eorundemqu{a}e {²⁶eorundemque}²⁶ actorum fraudibus devoratum nihil tamen aerario nostro adiciat augmenti possitque | |
| a curialibus vel excultione maiore vel propensiore diligentia nonnullus praestitionis cumulus ad gratiam concessionis accedere, igitur cuncta | |
| diligenti coram investigatione perspeximus. vacat et primum Efesenae urbi, quae Αsiae caput est, missa ad nos dudum legatione poscen[ti] | |
| 10 | [p]artem redituum, non fundorum advertimus fuisse concessam; unde illi interim, quam esse omnium maximam nulla dubitatio est, in parte co[n]- |
| [c]essa cum eo fundo, quem Leucem nomine nostra iam liberalitate detentat, tradi centum iuga promulgata sanctione mandavimus, ut eius exemplo, quid adhoc | |
| ista in reparandis moenibus profecerit, intuentis, an reliquis praestandum sit similia, decernamus. ha<n>c san<e> quia rationẹ plenissima, quod intra Αsiam rei publicae | |
| iug̣a esse videantur cuiusque qualitatis quantumve annua praestatione dependant, mansuetudo nostra instructa [c]ognovit, offerendam experientiae tu[ae] | |
| credidimus optionem, ut, si omnem hanc iugationem, quae est per omnem diffusa{m} provinciam, id est sex milia septingenta trigenta sex semis opim[a] | |
| 15 | adque idonea iuga, quae praeter VI<II> solidorum ad fixum semel canonem trea milia extrinsicus solidorum annua praestare referuntur, sed et septingenta tr[ia] |
| etiam defecta ac sterilia iuga, quae p<e>r illa, quae idonea diximus, sustinentur, suscipere propria praestatione non abnuvis, petitis maiestas nostra consen[tiat,] | |
| scilicet u[t] arbitrio tuo per curias singulas omni iugatione dispersa, retracto eo redituum modo, quem unicuique civitatum propria largitione concen[simus,] | |
| [r]eliquam summam per officium tuum rei privatae nostrae inferre festines, ut et omnem usuram diligentia{m} avidis eripiamus actoribus et, siquid extrinsị[cus] | |
| [luc]ri est, cedat rationibus civitatum. sane quia rerum omnium integram cupimus habere notitiam et ex industria nobis tuam expertam diligen[ti]a[m] | |
| 20 | [confit]emur, plena te volimus ratione disquirere per omnem Αsiam provinciam fundos iugationemque memoratam, qui in praesentem diem haḅ[e]- |
| [ant, qua rat]ịone possideant et quantum per iuga singula rei privatae nostrae annua praestatione dependant, qui etiam opimi adque utiles fundi | |
| [fis]co gr[ati si]ngulis quibusque potentissimis fuerint elocati et qui contra infecundi ac steriles in damnum rei nostrae paenes actores | |
| f̣uerint d[erelicti,] scilicet ut omni per idoneos ratione discussa a<c> confectis quam diligentissime brevibus mansuetudini nostrae veri | |
| fidem nunties, uṭ [inst]ructi super omnibus amplissimum efficacis industriae praestantiae tuae testimonium deferamus. |